Zboża i gluten

Gluten stanowi grupę białek w zbożach, zwłaszcza pszenicy. Pszenica jest spokrewniona z innymi zbożami, głównie z żytem i jęczmieniem, których ziarno także zawiera niemało glutenu. Wymienia się tutaj też odmiany i krzyżówki wspomnianych zbóż, jak orkisz, pszenica choracjańska, pszenżyto.

Białka należące do glutenu występują w ziarnie i w produktach z nich otrzymywanych (kasza, mąka, płatki, otręby, makarony, pieczywo). Żadne procesy technologicznej obróbki zbóż niestety nie są w stanie znieść niekorzystnego działania glutenu na chorych.

Wiedza o tym, które zboża zawierają gluten, a które są od niego czyste, pozwala na ograniczenie lub nawet zaprzestanie ich spożywania i przejście na dietę bezglutenową (po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą).

ZBOŻA BEZGLUTENOWE :

  • Kukurydza jest bezglutenowym, tropikalnym zbożem, popularnym w Ameryce Łacińskiej. To najczęściej uprawiane na świecie zboże, wyprzedza nawet pszenicę i ryż. Jest szeroko stosowana w kuchni w postaci placków (tortilli, wrapów), ziaren lub mąki.

 

  • Komosa ryżowa (quinoa), wbrew powszechnemu przekonaniu, nie należy do zbóż. Jest bezglutenowa, bogata w błonnik i antyoksydanty. To świetny produkt do uwzględnienia w codziennej diecie. Komosa ryżowa staje się coraz bardziej popularna, zwłaszcza w sałatkach.

 

  • Gryka jest zbożem bezglutenowym, bogatym w wapń, błonnik i antyoksydanty. Gryka jest używana do wyrobu słynnych bretońskich naleśników gryczanych. Zboże to sprawdzi się w przeróżnych daniach czy sałatkach, jego smak przypominający orzechy laskowe wniesie nieco oryginalności.

 

  • Teff jest zbożem, które nie zawiera glutenu i ma bardzo duże wartości odżywcze. Pochodzi z Etiopii i Afryki Północnej, jest wykorzystywany w postaci ziaren i mąki. Jego słodki smak sprawdzi się w różnych potrawach, w tym w deserach.

ZBOŻA GLUTENOWE :

  • Owies to zboże zawierające gluten. Pochodzi z zimnych krajów i jest używane do produkcji mąki, oleju, płatów etc. Owies posiada wiele cennych wartości odżywczych. Jest źródłem błonnika, wartościowych tłuszczów, węglowodanów, witamin oraz związków i minerałów. Składniki owsa mają wiele właściwości zdrowotnych dlatego też jest on składnikiem wielu leków.

 

  • Pszenica jest najczęściej uprawianym zbożem w Polsce, to podstawowy element diety, obecny w wielu produktach spożywczych (mąki, kasze, wypieki piekarnicze, cukiernicze…). Jest to podstawowe zboże chlebowe zawierające gluten.

 

  • Jęczmień to najstarsze zboże. Obecnie nie jest już tak istotnym składnikiem pokarmowym jak dawniej. Wykorzystywany do produkcji pasz i słodu.

 

  • Żyto również zawiera gluten. Twarde zboże o wyrazistym smaku, wspomaga odchudzanie, krążenie krwi, dostarcza witamin. W kulinariach wykorzystywane do przygotowywania żuru, wypieku chleba itd.